MẤY CẢM NHẬN VỀ NƯỚC MỸ

             Đinh Bá Tuấn

Mình đến nước Mỹ lần đầu tiên vào tháng 9 năm 2008, gọi là lần đầu tiên để mà còn hy vọng chứ chả biết còn có lần tiếp theo hay không. Nước Mỹ trong tâm thức của nhiều người Việt là nơi xa lắc, huyền bí, là chốn thiên đường. Chẳng thế mà đã sau gần ba năm “ Cưỡi máy bay, ô tô thăm nước Mỹ ” ngồi đâu đó vẫn có người giới thiệu: Đây là T, mới đi Mỹ về! làm mình nhiều lúc cứ đực cái mặt ra, nói năng mất cả tự nhiên.

Đúng là nước Mỹ xa thật. Từ thành phố Hồ Chí Minh đến Tokyo mất năm giờ bay. Chuyển máy bay, bay tiếp thêm 13 tiếng nữa mới đến Dallas, tiểu bang Texas của nước Mỹ. Mười tám tiếng đồng hồ trên máy bay, vượt biển Thái Bình Dương, gấp 10 lần từ thành phố Hồ Chí Minh ra Hà nội, quãng đường ấy chả thể gọi là gần.

Khi mình đến, nhiều tiểu bang nước Mỹ đang là mùa thu như ở Việt nam. Texas, NewYok, Washington D.C mùa thu thật tuyệt. Nhớ hôm đầu tiên mới sang, buổi sáng dậy, nhìn qua cửa sổ mình cứ dụi mắt mãi. Lại tự véo vào tay mình, xem mơ hay thực. Cả không gian mênh mông là nắng vàng, vàng nhạt thôi. Trong vắt.

Nước Mỹ đúng là thiên đường. Thiên đường cho những tự do, sáng tạo. Chẳng thế mà hầu hết tất cả các phát minh, sáng chế của nhân loại gần thế kỷ qua đều xuất phát từ Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Thiên đường mua sắm cũng ở đây. Thượng vàng hạ cám cái gì cũng có, từ cái dây giầy, đến những bộ quần áo vài chục ngàn đô. Nhưng có cái hay chất lượng hàng hóa vào Mỹ luôn được kiểm định tiêu chuẩn một cách gắt gao. Không như ở Trung Quốc, tiền thì thật mà hàng thì đểu. Thiên đường vậy, nhưng nước Mỹ cũng rất thực tế và sòng phẳng với các chính sách xã hội. Với những người không chịu làm việc, học tập để vươn lên, những kẻ cơ hội, núp gió rất ít có đất sống. Có người nghĩ, cứ sang Mỹ, chẳng cần làm gì cứ nhận tiền thất nghiệp của chính phủ rồi về Việt nam là thừa sống. Thật vớ vẩn. Đúng là người thất nghiệp ở Mỹ mỗi tháng ( lúc mình qua) chính phủ dành cho 300 đô. Nhưng muốn lấy 300 đô ấy, trong tháng  người thất nghiệp phải đi ít nhất là 3 công ty và các công ty phải chứng thực là không đủ năng lực, yêu cầu để làm việc. Tỷ dụ, một người nào đó nhận 6 tháng tiền thất nghiệp, thì phải đi  ít nhất 18 công ty và có  chứng thực không đủ tiêu chuẩn để họ nhận làm bất cứ một việc gì. Thế thì còn là thằng người  hay là thằng gì?

Hôm từ  Las Vegas về Los Angeles đoàn mình đi bằng ô tô ( khoảng 600 km) đoạn đường qua sa mạc Neveda. Mỗi khi xe dừng ở trạm xăng nào đó, tất cả lao ngay vào siêu thị mi ni, chẳng để mua gì cả, chỉ vì quá nóng. Nhiệt độ ngoài trời lúc nào cũng từ 40 độ C trở lên, lại khô nữa. Ra khỏi xe cảm thấy tay chân mình cứ nổ dôm dốp. Vậy mà mình thấy rất nhiều công nhân vẫn xoay trần để làm đường, kéo điện, dường như họ không biết cái nắng nóng đến chết người kia là gi. Thế mới thấy kiếm được đồng tiền ở Mỹ đâu có dễ dàng gì. Về Ca li mình làm quen với mấy cháu từ Việt nam qua  đây học. Các cháu làm thêm, phụ giúp những quán ăn, mỗi giờ được từ 10 đến 12 đô. Những năm trước, khi kinh tế Mỹ chưa khủng hoảng thì một ngày làm thêm vài giờ cũng tạm đủ cho sinh hoạt, bớt đi gánh nặng của ba mẹ bên nhà. Nhưng từ khi kinh tế bị suy thoái, muốn có số tiền ấy phải làm thêm thời gian gấp rưỡi như thế. Làm mệt, chả có thời gian cho học tập, nhiều cháu thi rớt lên, rớt xuống, lại thiếu tiền, đành phải tạm nghỉ. Đứa nào có quyết tâm lắm thì may ra sang năm mới có thể học tiếp. Tôi hỏi: ba mẹ các cháu ở Việt nam có biết các cháu nghỉ học không? Chúng trả lời, biết sao được hả chú, chúng cháu cũng chả muốn nói vì chẳng giải quyết được việc gì. Mình nhớ tết năm trước về quê, đến nhà vợ chồng đứa em họ. Con vợ giáo viên dạy Anh văn, thằng chồng trước làm công an sau bị bệnh hay tai nạn gì đó về nghỉ, sĩ diện chả chịu làm ăn gì. Có mỗi đứa con trai bằng tuổi thằng lớn nhà mình, cho sang Nhật học theo diện doanh nghiệp đài thọ. Doanh nghiệp bị phá sản thằng bé phải tự vận động, vừa làm vừa học, chứ nhà nghèo trông vào mỗi đồng lương giáo viên của mẹ nó thì tiền đâu mà gửi. Thằng bé thật ngoan, nó nói cứ 3 giờ đêm phải dậy để đi bỏ báo cho các sạp, nóng cũng phải dậy, mà rét tới âm độ cũng phải dậy, xong rồi về mới đi học. Mình nói với vợ chồng nó, khi nào có dịp vào Vũng Tàu chơi với anh chị. Thằng chồng chả biết nghĩ thế nào lại nói: để tôi bảo thằng Q( con ) gửi về mấy ngàn đô vào chơi cho rủng riểng. Con vợ nghe thằng chồng nói với anh như vậy thì đỏ cả mặt. Thôi thì cũng mong sao nó chỉ sĩ diện hão mà nói thế, còn nếu nó thật nghĩ như vậy thì đúng bất hạnh cho những đứa con có thằng bố như thế.

 

Nước Mỹ cũng nhiều huyền bí, sản lượng công nghiệp của nó chiếm nửa sản lượng thế giới. Vậy mà đi suốt từ tiểu bang này sang tiểu bang kia, trừ khi đi qua sa  mạc Neveda, còn lại mình chỉ thấy ngút một màu xanh, chả thấy nhà máy, xí nghiệp ở đâu cả. Nhưng khi nhìn những đoàn tàu hỏa kéo dài cả cây số, những xe chở  công ten nơ nối đuôi nhau trên xa lộ, thì   mới thấy sức sản xuất và luân chuyển hàng hóa của nó ở mức độ nào.

Là một quốc gia đa sắc tộc, trên thế giới có dân tộc nào, thì ở nước Mỹ có người của dân tộc ấy. Mình có dịp tiếp xúc với nhiều người, đủ các màu da: trắng, đen, nâu, vàng, từ ông mũi thẳng đến bà mũi tẹt ngay trên đất Mỹ. Khi hỏi họ người nước nào, hầu như tất cả đều ánh lên một niềm tự hào: Tôi là người Mỹ ( cũng là một huyền bí ). Lại nhớ chuyến đi  đầu năm rồi, từ sân bay Changi  sang sân bay Kuala Lumpur, ở ghế trước mình là mấy cháu có lẽ đang theo học trường đại học nào đó ở Singapore, trên chuyến bay các cháu đều nói tiếng Anh. Nhưng cách ngồi đặc thù của người Việt thì chẳng lẫn vào đâu được. Anh bạn người Thái Lan đi cùng mình vui tính bắt chuyện, hỏi các cháu người nước nào, có cháu lí nhí trả lời là người Việt nam, có cháu lại tự nhận mình là người Hồng Kông. Chán thật! Sao lại vậy hả các cháu?   

Ba tuần trên đất Mỹ, bay từ Nam sang Đông, từ Đông về Tây, nước Mỹ luôn làm mình háo hức với sự phát triển thần kỳ của nó, với những con người năng động, đầy tự hào về đất nước của mình. Tạm biệt nước Mỹ, nếu có dịp nhất định mình sẽ trở lại./.  

                                                             Vũng Tàu, tháng 6/2011