TÀO LAO TRÊN NHỮNG NẺO ĐƯỜNG (Bài 5)

Đinh Bá Tuấn

Gặp gỡ ở Sydney

Trái đất này cứ tưởng là to rộng nhưng hóa ra cũng nhỏ hẹp. Chưa nói bây giờ cứ ngồi một chỗ bật các thiết bị điện tử lên là biết cả thế giới đang diễn ra những gì. Chỉ nghĩ, hơn bảy tỷ người trên trái đất này, xác suất hàng tỷ, gấp bao nhiêu lần giải độc đắc của vé số, vậy mà có những người ta cứ ngẫu nhiên gặp lại. Trong hành trình du hí của mình, rất nhiều lần có những ngẫu nhiên như thế. Ở Thái Lan, ở Trung Quốc, ở Mỹ, ở Úc châu…cứ như những giấc mơ nối tiếp. Có những gặp gỡ  là sự vui mừng, có những gặp gỡ là nỗi buồn và những nghĩ suy về nhân tình thế thái, những thăng trầm của kiếp người…

Tình cờ, rất tình cờ, nhưng có lẽ có sự sắp đặt của thượng đế, mình gặp lại Hải.  

Từ hôm đến Sydney, mấy hôm đầu còn hăng hái khám phá, những ngày tiếp  theo trở về công thức thường có ở một gia đình. Sáng con gái đi học, vợ đi chợ, mình lại tìm một quán café ngồi đồng. Bankstown không phải là thủ phủ của người Việt ở Sydney nhưng cũng có nhiều quán café Việt. Quán Thảo Tím nằm ngay góc phố cạnh ga tàu điện, phía trước có công viên nhỏ, góc công viên có tượng con Kangaroo đang tè, các cụ già người Việt thường tập trung ở đây chơi cờ tướng. Chủ quán thấy mình vào, hỏi như đã quen từ lâu.

- Hôm nay đi một mình à?

- Mình cười thay câu trả lời, ngồi vào cái  bàn gần góc quán.

Trời mưa, lại vào cái giờ mọi người đi làm nên quán vắng, cả quán khách chỉ có mình và một người nữa. Người khách thấy mình cũng gật đầu thân thiện.

Im lặng nghe rõ cả tiếng càfe rơi!

Ông khách lên tiếng:

- Trời mưa chán nhỉ?

- Mùa này sáng ra là cứ mưa suốt ấy mà- ông chủ quán đáp lại.

Mình quay sang để ý tới ông khách, trạc ngoài năm mươi, khuôn mặt rõ là người từng trải, nhưng đôi mắt thì buồn, ánh nhìn ngơ ngác! Thật khó thể đoán anh ta làm nghề gì. Bất giác anh ta quay sang hỏi mình:

- Anh mới ở Việt nam qua?

- Vâng. Chắc anh qua đây lâu rồi? Mình hỏi lại.

- Không, tôi cũng mới qua!

Như nhận ra cái sự nghi ngờ của mình anh ta nói tiếp, tôi từ Vanuatu qua. Thấy mình chưa rõ, anh nói, Vanuatu ở trong nước thường gọi là Tân Đảo ấy.

      - À, ra vậy!

- Ở Việt nam anh ở đâu? Anh ta hỏi tiếp.

- Tôi ở Vũng Tàu.

- Tôi thấy anh nói giọng Bắc!

- À, quê thì ở Hải Dương.

Thấy anh như sững lại, giọng hỏi gấp:"Ở Hải Dương anh ở khu nào?". Mình nói: "Ở thành phố Hải Dương bây giờ, ngay khu Ga". "Ga à? Ga Hải Dương đúng không? Nhà tôi trước cũng ở phố Ga, ngay sát ga Hải Dương đấy"  

Đến lượt mình ngạc nhiên hỏi lại: Tôi ở đó từ bé sao không biết anh nhỉ?

Anh nói, khi ở Tân Đảo về, tôi và gia đình ở đó khoảng hơn ba năm…

- À, thế thì anh có họ hàng với nhà ông Triển?

- Ông Triển là bác ruột tôi, tôi là con ông Triều!

- Thế thì tôi nhớ rồi, anh là Hải em anh Hùng!

- Dạ!

Không có sự vồ vập, ôm hôn thắm thiết của những người quen gặp lại. Trong tôi những thước phim của hơn nửa thế kỷ trước hiện về. Gia đình anh  về ở phố tôi, những người ở vương quốc giàu có, sung sướng về ở với những người cần lao. Phố tôi có ông Xu híp, mắt híp chặt, làm nghề xe ngựa, nhà chỉ có hai cái đèn tuýp (đèn ống bây giờ) tối bật sáng choang, chỉ có thế mà lấy được ba bà vợ, bà nào cũng đẹp. Nhà anh lại có đầy đủ, xe đạp Peugeot,  đài Philips, quạt máy, mọi người đều mặc quần áo đẹp… trời ơi, giấc mơ của giai cấp cần lao. Tôi nhớ anh Hùng ngày đó khoảng hơn chục tuổi, lúc nào áo cũng thắt lơ, đầu rẽ ngôi, nói năng thưa dạ lễ phép, Hải thì quần sọoc đỏ, nhỏ tuổi hơn tụi tôi, nhát lắm chả bao giờ bước ra khỏi cửa nhà. Tụi tôi thường bắt những con gián dọa Hải, mỗi lần như vậy Hải thường hét lên chạy vào trong nhà.

Nhưng bác Triển anh thì hay uống rượu, say rượu ông thường đánh chửi vợ con. Phố thì nhỏ nên mỗi lần như thế cứ náo loạn lên và có một lần rượu say ông không đánh chửi vợ con mà đánh chửi nhau với cái đài (radio), ông mang cái đài Philips (lúc đó giá trị mua cả được một căn nhà) ra trước cửa nhà đập tan, vừa khóc vừa chửi: “Đ.m mày, chỉ vì mày mà bố khổ. Đ.m mày, chỉ vì mày mà gia đình ông tan nát!”.

Không lâu sau vụ đó thì gia đình anh chuyển đi không còn ở phố tôi nữa. Tôi có nghe mẹ tôi kể lại, khi họp ở khu phố người ta nói: Lão Triển là gián điệp của địch cài về nước để phá hoại!

Tôi hỏi: Sau ngày đó gia đình anh chuyển đi đâu?

Anh nói, chuyện dài lắm, mới đầu gia đình tôi chuyển về ga Bắc Giang nơi bố tôi được phân về làm gác ghi, gia đình bác Triển thì về nông trường Mộc Châu. Được vài năm bố tôi bị tai nạn nghỉ việc, cả nhà gần chục miệng ăn mà chả có thu nhập gì, có tí của mang về thì cũng đã bán sạch. May mà có người quen trước làm cùng với bố tôi cho mượn mảnh đất gần ga Gia Lâm, thế là làm tạm cái chòi để có chỗ chui ra chui vào, mở quán nước cho mẹ tôi và chị Nga, cái Hằng bán, bố tôi và tôi thì chữa xe đạp. Anh Hùng học xong phổ thông thì đi bộ đội, về xin được chân bốc xếp ở ga Hàng Cỏ, cũng may không chả biết lấy gì mà sống! Gia đình bác Triển còn cơ cực hơn nhiều, con cái có cái tiếng bố phản động nên chả được học hành gì. Mà anh biết không, bác ấy vừa là trưởng đoàn vừa là người đầu tiên nghe theo Đảng hồi hương đấy.

   
  Cặp mắt buồn ngước lên, ánh nhìn ngơ ngác, nhấp ngụm cafe anh nói tiếp: Mãi cuối những năm 80, người Việt ở Vanuatu yêu cầu dữ quá, cùng những điều trần của các tổ chức quốc tế, chính phủ Cộng hòa Vanuatu đã đồng ý cho tất cả những gia đình hồi hương về Việt nam được quay trở lại Vanuatu, thế là chúng tôi lại khăn gói trở về.

Bác Triển và ông cụ anh giờ ra sao?

Bác Triển và bố tôi mất cả rồi, bác Triển mất trước bố tôi vài năm. Chỉ thương cho ông cụ nhà tôi, khi nhận được giấy báo cho phép trở về Vanuatu khoảng một tuần thì mất. Nhưng thấy cụ còn yêu Tân Đảo lắm, cụ nói, khi cụ chết thì thiêu rồi đem theo tro cốt của cụ về bên này. Thoáng nghĩ, đến vậy ư? Thế thì đây mới là hồi hương? Buồn thật.

Còn anh Hùng?

Anh Hùng mới mất năm kia. Được ba đứa, thằng đầu giờ làm giám đốc nhà in, con thứ hai làm nghề dạy học, thằng thứ ba đang theo học và làm luận án tiến sĩ về xã hội Việt nam thế kỷ hai mươi, ở trường New South Wales - Sydney đây.

Lại nghĩ, thôi thế là  phúc đức ông bà để lại lớn quá rồi. Còn ở lại Việt nam mấy đứa không mắc nghiện hút thì cũng bổ sung vào đội quân cửu vạn ở ga Hàng Cỏ như bố nó!

Định hỏi tiếp, Hải bây giờ ra sao? Nhưng thấy cái cười hiền trên khuôn mặt nhàu nhĩ, cặp mắt buồn với ánh nhìn ngơ ngác của anh, mình nghĩ không nên hỏi thêm nữa./.

                                                Sydney – Vũng Tàu