"CHÍ PHÈO"!

Một lần ở một sân bay nước ngoài, nhập cảnh xong lúc lấy hành lý ra cửa để hải quan kiểm tra. Đứng trước mình là đôi vợ chồng người Việt trạc bốn mươi cùng đứa con trai khoảng năm, sáu tuổi, hàng hoá xếp lỉnh kỉng một xe đầy. Hải quan kiểm tra và giữ lại một bao tải của họ. Mình thấy vợ chồng họ trình bày, tiếng tây tiếng ta nghe loạn xạ cả lên. Nhưng anh hải quan to như KingKông nhất quyết giữ lại. Bất ngờ thằng bé con lao vào ôm chặt cái bao tải, kêu khóc ầm ĩ vang cả sân bay. Tình thế làm cho các nhà chức trách sân bay nước họ phải ngớ ra, không biết giải quyết thế nào. Anh hải quan to như KingKông kia cũng bất lực. Mình thấy anh móc điện thoại, chắc là gọi cho sếp. Khoảng mươi phút sau anh sếp xuất hiện. Thấy anh sếp đến, thằng bé lại lăn lộn gào khóc to hơn, nước mắt, nước mũi đầm đìa. Anh sếp thọc tay vào bao tải, lôi ra mấy củ khoai lang và mấy mớ rau hành tỏi gì đó. Lưỡng lự một chút thấy anh ta phẩy tay cho đi qua. 

Lúc chờ xe bus vào thành phố, thấy vợ chồng họ và đứa con cười tươi như hoa. Anh chồng móc điện thoại chắc gọi về Việt nam, mình nghe loáng thoáng:"Thằng cháu của ông bà cực khôn!". Chắc anh đang tự hào chiến tích vừa rồi của thằng con.

Mình quen và thân một anh bạn người Thái Lan, nói tiếng Việt rõ hơn người Việt ở một số vùng. Dân kinh doanh nhưng rất am hiểu, văn hoá, văn học Việt. Trong ba lô lúc nào cũng có truyện của Nam Cao, Vũ Trọng Phụng. Hắn nói thích truyện của Nam Cao nhất vì ông tinh tế trong các chi tiết, có tài biến chi tiết thành khái quát. Mình hỏi: ông thích nhất truyện nào của Nam Cao? Không lưỡng lự, hắn trả lời: Chí Phèo. Rồi lim dim mơ màng hắn thả ra một câu: "Người Việt nhiều Chí Phèo lắm!". Tất nhiên lúc đó máu dân tộc của mình ứ lên, tranh luận cãi lấy được, là "Ở đâu cũng có anh hùng, ở đâu cũng có thằng khùng, thằng điên". Hắn cười, ra điệu bộ dường như chả muốn tranh luận nữa.

Chứng kiến cảnh thằng bé con ở sân bay, cách xa nước Việt hàng ngàn cây số ngày hôm đó, mình lại nhớ nụ cười của ông bạn người Thái hôm nào, cả cái điệu bộ dường như chả muốn tranh luận của hắn.