Đạo Phật

Khoảng chục năm trước có anh bạn nói với mình:"Gần hết cuộc đời, học hành đủ các lớp, nhồi nhét đủ các chủ thuyết mà chả có niềm tin vào đâu cả, lúc nào cũng thấy chới với, bất an. Chỉ đến khi nghiên cứu sâu vào Đạo Phật mới giải quyết được mớ hỗn loạn trong mình, mới tìm được hướng ra cho đời sống". Lúc ấy mình cũng ậm ừ nghe vậy, nghĩ đạo này ru ngủ, mê tín bỏ mẹ đi! Thế nhưng duyên khởi sao đó, mình lao vào đọc, suy ngẫm thấy nó không ru ngủ, mê tín như mình nghĩ mà thực sự khoa học và đúng như bạn mình nói chục năm trước./.

Nỗi lo!

Xếp lại tủ sách thấy truyện Tướng về hưu của anh Thiệp, nhẩn nha đọc lại đến đoạn ông tướng Thuấn nói với cô Lài giúp việc nhà: "Cháu lấy chồng đi". Cô Lài oà khóc:"Cháu xấu xí lắm, chẳng ai lấy. Lại cả tin nữa".  Cha tôi (tướng Thuấn) nghẹn ngào:"Con ơi, con không hiểu rằng, cả tin chính là sức mạnh để sống hả con".

Nhớ hôm trước có cô bạn nói với mình:"Em thấy phân vân quá, nó đi từ nhỏ, học hành, làm việc ở bên ấy hơn chục năm rồi. Quen kiểu tây, thật thà cả tin lắm, về Việt nam liệu có sống nổi không!!!?".

Thấy buồn quá, có vùng đất nào khác trên thế giới này, thật thà cả tin lại là nỗi lo cho đấng sinh thành không?.

Hạnh phúc là gì?

Anh bạn mình kể, đi tắm biển cùng với ông bạn già trước là giám đốc một sở. Ông bạn già hỏi: "Theo ông, hạnh phúc là gì?". Bạn mình  ngại sa đà vào tranh luận, nói tránh đi: cái này hơi phức tạp đấy! Ông bạn già nói, tôi có thể ngắn gọn thế này:"Hạnh phúc là bằng lòng với những gì mình có". Thế anh có bằng lòng với hiện có không? - bạn mình hỏi. Bằng lòng - ông bạn già trả lời. Bạn mình mỉm cười chả nói gì thêm.

Lát sau chuyển sang đề tài thời sự, chuyện ông T ông X quá tuổi rồi mà không chịu về, muốn ở lại làm khoá nữa. Ông bạn già mặt đỏ tía tai, bừng bừng phẫn uất:"Đ.m, đồ vô liêm sỉ ...". Bạn mình cười: Đấy, anh "bằng lòng" sao được!!!? Ông bạn già chống chế:"Mình chỉ nói ở phạm vi mình và gia đình mình thôi".

Rất nhiều người thường lầm tưởng vậy. Nhưng thực ra làm gì có cá nhân, gia đình nào tách khỏi hẳn được xã hội mà mình đang sống. Có chăng muốn bằng lòng với những gì mình có, thì phải tu luyện cho tâm mình tĩnh tại, để thấy mọi thứ trong đời sống này là vô thường thôi./.

Bệnh già!

Dễ đến hơn chục năm rồi mới gặp lại bạn. Khác quá, mập ra, tóc đổi màu rồi. Trò chuyện, bạn trách A, B, C ... Mình nói: Bạn ơi! Mỗi người mỗi cảnh. Bỏ đi! Gặp nhau và giữ được như thế đến hôm nay là quí quá rồi. Bạn mình: Ờ nhỉ! Mắt ngân ngấn nước. 

Bệnh già đấy!

TRUNG THU

Cuộc sống cứ cuốn đi. Những mưu sinh, những lo toan cơm áo gạo tiền. Rất nhiều năm chả biết tâm trạng các con mình đón tết Trung thu ra sao. Có Trung thu đi xa về vội ghé mua cho con món đồ chơi, hộp bánh. Có những khi đúng ngày Trung thu lại vội vã lên đường. Riết rồi cũng quen đi như một lẽ thường tình, để rồi hôm nay chúng chả còn là những đứa trẻ mong chờ Trung thu nữa.

Nhà vắng.

Một mình.

Trăng chếch phía hiên nhà!

Nhớ lại những Trung thu vừa mới qua đây như nhớ về những ngày xa lắm!

                                             Trung thu 2015

Tuỳ Duyên!

Chiều ngồi cafe Pacific với anh bạn già. Tào lao mọi chuyện rồi cũng về chuyện con cái. Chuyện chọn vợ, chọn chồng, chọn ngành, chọn nghề của lũ nhỏ. Anh bạn già dí dỏm kể: Một thiền sư nói với anh bán thịt, hãy chọn bán cho ông miếng thịt ngon nhất. Anh bán thịt trả lời: miếng thịt nào trên quầy cũng đều là miếng thịt ngon nhất. Nghe anh bán thịt nói vậy, thiền sư bừng tỉnh!

Đúng là ở đời hay dở với người này chưa hẳn đã hay dở với người khác. Cái phù hợp với người này chắc gì đã phù hợp với người kia. Thôi thì hãy cứ tuỳ duyên! Chọn vợ, chọn chồng, chọn ngành, chọn nghề cũng nên tuỳ duyên vậy. Hãy như đoá hoa trên đồng nội an nhiên, tự tại mà đẹp biết bao./.

HOẮNG!

Hoắng. Hoắng huýt, có lẽ nằm trong muôn vàn tính xấu của người Việt. Một tay cóc ổi viết vài dòng thơ nhăng nhít, đến đâu cũng như thể nhà thơ lớn của thời đại. Một tay kiến thức lỗ mỗ leo lên được chức lãnh đạo là đi đến đâu cũng: Các anh các chị biết cái này là cái gì không, cái kia là cái gì không? Như thể dưới gầm trời này chỉ mình hắn là người hiểu biết. Lại một tay, là người đầu tiên của dòng họ thoát cảnh nhìn mông trâu  nhưng lúc nào cũng tỏ mình:"Tài cao, phận thấp, chí khí uất". 

Thôi thì lại mượn câu của cụ Tản Đà - Nguyễn Khắc Hiếu, đã viết  trong bài thơ Mậu Thìn Xuân Cảm:

Dân hai nhăm triệu ai người lớn

Nước bốn nghìn năm vẫn trẻ con.

Mấy nghìn năm vẫn thế, mấy trăm năm vẫn thế. Trước và sau vẫn thế! Chỉ có số dân là đông thêm, đồng nghĩa với cái hoắng huýt tăng thêm!

Chả thế mà người ta cứ hoắng: Nước ta sắp thành rồng!

Con trai yêu quí của ba!

Ngày hôm nay con trai của ba vừa tròn mười chín tuổi (cả ngày dương và ngày âm đều đúng ngày sinh). Ba nhớ đúng ngày này năm trước hai ba con khăn gói lên Sài gòn nhập học cho con. Mười tám tuổi tròn, con là sinh viên năm thứ nhất ĐHSP và cũng là năm thứ nhất con phải tự sắp xếp cho việc học tập, ăn ở của mình. Thằng con trai hiếu động, cẩu thả, luộm thuộm như ba mấy chục năm về trước làm cho mẹ con không an lòng. Và, đúng là mấy tháng ở Sài gòn việc ăn ở của con không ổn thật. Ăn uống thì thất thường, nơi ở thì bừa bộn, dơ dáy nữa. Thế mà không hiểu sao cô chủ nhà lại cứ khen con! Nhưng mừng là con có thêm những bạn mới và như sau này ba thấy các bạn trong lớp mới đều có ấn tượng tốt về con. Kỳ học đầu tiên cũng không đến nỗi nào, điểm thi IELST tốt hơn cả dự kiến.

Chưa kịp yên ổn, thế rồi lại khăn gói lên đường. Lần này đường thì xa, không có ba, chỉ một mình con thôi!

Một thế giới mới con phải thích ứng. Rất mừng là con đã hoà nhập được.

Xa con, mỗi khi thấy con vui, ba mẹ vui lắm. Hạnh phúc thấy con trai của mình lớn lên từng ngày, học tập tốt, có trách nhiệm.  Nhưng nhiều lúc nhìn con ưu tư, ba mẹ biết con đang dấu những nỗi buồn.

Ừ, thì cũng phải cố gắng trong học tập và công việc thôi. Ba biết điều ấy rất nhọc nhằn chẳng dễ dàng gì. Nhưng con trai à, cứ nhẹ nhàng thả lỏng mình đi, sự thanh thản yên bình sẽ đến, như đóa hoa trên đồng nội an nhiên, tự tại mà đẹp biết bao. 

Không hiểu sao ba lại nghĩ, con trai ba được quí nhân phù trợ. Rất nhiều người quan tâm, yêu mến, mong con gặp mọi sự tốt lành.

Chúc con trai yêu quí của ba, bước vào tuổi hai mươi chân cứng đá mềm!

Ba ôm con trai nào!

                                        Ngày 08/9/2015 (26/7 năm Ất Mùi)

Mẹ

Đinh Bá Tuấn

Điện về cho Mẹ, chưa kịp nói câu gì bà đã hỏi: Mày uống thuốc chưa? Rồi bà dặn, loại thuốc này phải uống vào sáng sớm, loại thuốc kia phải ăn xong mới được uống không đau dạ dầy. Tuyệt đối không được rượu bia con nhé! Mình nói: Thôi mẹ ơi, bệnh già ấy mà! Mẹ mình cười vang: Già cái bố nhà anh! 

U60 rồi, đi tàu xe đã có người nhường chỗ, vậy mà dưới mắt Mẹ vẫn là thằng trẻ con chưa trưởng thành!

                                                     Ngày lễ Vu Lan 2015

Duma Hotel

Đinh Bá Tuấn

Tập thể dục buổi chiều về, thấy điện thoại có số gọi nhỡ mấy lần. Gọi lại. Đầu bên kia:
- Đ.m chết ở đâu mà không nghe điện thoại!
- Xin lỗi! Ai đấy ạ?
- Đ.m phải Sơn không?
- Xin lỗi, anh nhầm số rồi!
- Đ.m (cúp máy)
Chắc là Đ.m cũng nhiều cái lợi, nên thời nay từ ông có chức sắc tới ông thường dân đều thi nhau văng ra. Cứ như đấy mới chính là sức mạnh đàn ông Việt. Kể rằng: Có mấy quan chức Việt sang Thái du lịch. Đêm khuya nhậu sừng sừng rồi vẫy taxi về khách sạn. Ngồi yên vị trên xe, tiếng tăm thì chả biẽt, mấy quan tìm cạc có địa chỉ khách sạn đưa cho bác tài. Tìm mãi không thấy, thế là một loạt Đ.m được văng ra. Bác tài người Thái chả hỏi thêm câu nào, lái xe đưa mấy quan Việt về đúng khách sạn. Khách sạn ấy tên:"Duma Hotel".
Đ.m lợi hại, công hiệu thế nên người ta văng ra nhiều là phải!

Yên Tử

Trần Đức Tiến

Non nửa đường đi bằng cáp treo rồi mà phần còn lại vẫn bằn bặt trong thâm u. Những bậc đá cheo leo, dựng đứng ngay trước mũi. Vật vã chừng hai tiếng đồng hồ, gặp một nhà sư đẹp trai thong dong bước xuống.

“ A di đà Phật! Đường còn xa không thầy?”

“Gian nan đấy. Mà xem chừng đi như thế thì đến tối chưa chắc tới nơi”. Nhà sư cười, hàm răng trắng tươi.

Leo thêm tiếng nữa, dừng lại vuốt mồ hôi, thở. Người bạn đi cùng chỉ tay lên phía sườn núi xa mờ: qua chặng kia là đến! Nhìn theo tay bạn thấy tuyệt vọng. Một cô gái cũng bỏ gậy, ngồi phệt xuống bậc đá. Mặt cô tái mét, vắt không ra giọt mồ hôi: “Thôi. Xuống. Không đi nữa”. Anh bạn trai của cô động viên: “Cố lên tí nữa. Sắp đến rồi”. “Sắp cũng thôi” – Đột nhiên cô gái cau mặt, gắt- “Có gì đâu mà đi”.

Không có gì thật. Chỉ có đá và những bụi cây dại. Rừng trúc đã ở lại dưới xa. Ở lại dưới xa “thăm thẳm mây ngàn”. Ở lại dưới xa “véo von con sáo sậu”. Những câu hát lãng mạn đã tự tắt trong lòng từ lâu. Chùa Đồng, đỉnh núi, tận cùng con đường. Chỉ đá và cỏ. Và gió hoang sàn sạt thổi mòn núi từ  bao thế kỷ.

Anh chống cây gậy, ngửa mặt nhìn trời. Chợt hiểu vì sao bao nhiêu người bỏ cuộc ở lại dưới xa kia.

Cứ đi đi. Đừng nghĩ đến đích. Làm gì có đích.

Đó không chừng là bài học câm lặng vĩ đại của Yên Tử./.

THẰNG CHÍ

Đinh Bá Tuấn

Trưa nay vừa ngả lưng một chút có điện thoại gọi đến, số lạ 09…2222 kinh nghiệm cho mình thấy những “yếu nhân” chọn số xe, số điện thoại đẹp, thường đều ở cái tầm, cái dạng mà người lịch sự khó nói thẳng. Đã định không nghe nhưng điện thoại cứ rung hoài. Cầm lên nghe: Tao đây, ra quán Gành Hào nhé! Rụp, tắt máy.

Dậy mà đi thôi!

Sơ qua cái thằng gọi điện thoại này một chút. Nó là thằng Chí, cùng về Vũng Tàu với mình một đợt cuối năm 1985. Nó ở dưới Cà Mau lên, còn mình thì từ Sài gòn xuống. Nó học về điện hạt nhân, là ngành tương đối mới ở Việt nam lúc ấy. Tiếng thì oách thế nhưng chả nơi nào dùng. Về cơ quan hai thằng đều trai lơ cả, được phân ở chung phòng. Một hôm trời mưa, điện bị chập cháy hết, mình nói tôi dọn phòng, ông mắc lại mấy cái bóng điện nhé. Nó xoay trần ra đấu đấu, nối nối một hồi mà mấy bóng đèn sáng như con đom đóm đực. Mình xem lại nói, sao ông lại đấu thế này, phải đấu song song chứ. Nó hỏi lại mình, đấu song song là đấu thế nào? Mình phá lên cười: Ôi, ông kỹ sư điện nguyên tử, thế thì ở trường ông học cái gì? Chả tự ái, nó nói, học hành đéo gì đâu! Mỗi môn cứ mang cho thày mươi ký gạo, hai ký khô sặt là qua. Có thày còn nói, Cà Mau cần đóm chứ cần chó gì điện mà mày phải học. Lúc ra trường về cơ quan thì mỗi nhiệm vụ là theo lãnh đạo đi nhậu, nhậu riết chán quá tao xin về trên này.

Tính tình nó rộng rãi, phóng khoáng tới độ hơi bừa phứa, chi tiêu thường quá khả năng thu nhập của mình. Mình nghĩ đó là hậu quả của những năm tháng nhậu “chùa” nay khó điều chỉnh. Mỗi lần nhậu cùng nó, khi say nó lại ôm mình vừa khóc, vừa nói: Chán quá Tuấn ơi! Tao chỉ ước có có hai điều đơn giản mà mãi chưa thành. Một là, thế giới này chỉ cắm một ngọn cờ, làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu. Hai là, tao có tiền trả hết nợ!

Mà thực ra có nợ gì nhiều đâu, chỗ này một chút, chỗ kia một chút, rồi cứ âm âm lên.  

Mình vô, thấy có hơn chục người, nó giới thiệu: Đây là anh A vụ trưởng, anh X cục phó, chị D tổng giám đốc tập đoàn…toàn người chức sắc cả,  rồi quay ra mình nó nói, đây là Tuấn, bạn thân của tôi, hiện là phó chủ tịch… Biết nó lại sắp phóng mình lên, mình cười cười tiếp lời, là phó chủ tịch … công đoàn phường, rồi vui vẻ cụng ly với mọi người.

Ngồi nghe, thấy mọi người bàn việc triển khai cái dự án nhà máy điện hạt nhân ở miền Trung vốn hàng ngàn tỷ. Chị D tổng giám đốc tập đoàn chỉ vào nó nói, lần này anh Chí có đất dụng võ rồi nhé! Nhớ lại cái vụ nó mắc điện ba mươi năm trước mình suýt phì cười.

Lúc đi toilet mình hỏi nó, có tiền trả tiền nhậu chưa? Nói nói, để cái con tổng giám đốc nó trả, mày còn tiền cho tao ít mai tao xuống Cà Mau thăm mấy thằng bạn cũ.

Ngồi một lúc mình chào về trước vì chiều còn có cuộc họp, nó đưa mình ra tận đường cái, ôm chặt mình như không muốn rời ra. Mình thấy tóc nó bạc gần hết, cái lưng bắt đầu còng xuống, U60 rồi mà còn phiêu riêu quá, chưa đâu vào đâu cả. Quay đi, mình không muốn để nó thấy những giọt nước mắt./.

Món ăn của vua chúa!

Đinh Bá Tuấn

Về quê, sang thăm bác Vinh hàng xóm, đúng lúc anh T con trai bác cũng đến. Hàng xóm với nhau biết nhau từ bé, nhưng anh lấy vợ chuyển sang ở phố khác, mình thì lâu lâu mới về nên mấy chục năm rồi mới gặp lại. Nhìn anh phương phi, da đỏ au, khác hẳn cái vẻ còm nhom ngày xưa, gặp ngoài đường chắc chịu chả nhận ra. Trò chuyện, mình khen anh tuổi vậy mà sao vẫn trẻ, da dẻ đẹp thế. Anh nói được vậy là do mỗi tuần “tẩm bổ” vài cái tổ yến. Mà phải yến huyết của Côn Đảo đấy! Yến Vũng Tàu, Nha Trang, vứt! Anh kể vừa rồi đứa cháu ngoại anh bị ốm phải nhờ mãi mới mua được đúng loại yến đó. Không quan hệ rộng, không thân thiết có tiền cũng chả mua được - Anh nói, toát cái tự tin của người nhiều tiền, nhiều quan hệ!

Nghe bác nói, đứa cháu ngoại đang ở với bà, hỏi: Bà ơi, tổ yến như thế nào, ăn có ngon không bà? Mình thấy bác Vinh cười móm mém: Món ăn của vua chúa ấy mà, thường dân như mình làm sao biết được hả cháu.

Mình thấy ngại quá, chuyển "đề tài" khác, nhưng con trai bác dường như không để ý, cứ say sưa giảng giải cho mình về sự  bổ dưỡng các món ăn từ tổ yến./.

TÀO LAO TRÊN NHỮNG NẺO ĐƯỜNG (Bài 5)

Đinh Bá Tuấn

Gặp gỡ ở Sydney

Trái đất này cứ tưởng là to rộng nhưng hóa ra cũng nhỏ hẹp. Chưa nói bây giờ cứ ngồi một chỗ bật các thiết bị điện tử lên là biết cả thế giới đang diễn ra những gì. Chỉ nghĩ, hơn bảy tỷ người trên trái đất này, xác suất hàng tỷ, gấp bao nhiêu lần giải độc đắc của vé số, vậy mà có những người ta cứ ngẫu nhiên gặp lại. Trong hành trình du hí của mình, rất nhiều lần có những ngẫu nhiên như thế. Ở Thái Lan, ở Trung Quốc, ở Mỹ, ở Úc châu…cứ như những giấc mơ nối tiếp. Có những gặp gỡ  là sự vui mừng, có những gặp gỡ là nỗi buồn và những nghĩ suy về nhân tình thế thái, những thăng trầm của kiếp người…

Tình cờ, rất tình cờ, nhưng có lẽ có sự sắp đặt của thượng đế, mình gặp lại Hải.  

Từ hôm đến Sydney, mấy hôm đầu còn hăng hái khám phá, những ngày tiếp  theo trở về công thức thường có ở một gia đình. Sáng con gái đi học, vợ đi chợ, mình lại tìm một quán café ngồi đồng. Bankstown không phải là thủ phủ của người Việt ở Sydney nhưng cũng có nhiều quán café Việt. Quán Thảo Tím nằm ngay góc phố cạnh ga tàu điện, phía trước có công viên nhỏ, góc công viên có tượng con Kangaroo đang tè, các cụ già người Việt thường tập trung ở đây chơi cờ tướng. Chủ quán thấy mình vào, hỏi như đã quen từ lâu.

- Hôm nay đi một mình à?

- Mình cười thay câu trả lời, ngồi vào cái  bàn gần góc quán.

Trời mưa, lại vào cái giờ mọi người đi làm nên quán vắng, cả quán khách chỉ có mình và một người nữa. Người khách thấy mình cũng gật đầu thân thiện.

Im lặng nghe rõ cả tiếng càfe rơi!

Ông khách lên tiếng:

- Trời mưa chán nhỉ?

- Mùa này sáng ra là cứ mưa suốt ấy mà- ông chủ quán đáp lại.

Mình quay sang để ý tới ông khách, trạc ngoài năm mươi, khuôn mặt rõ là người từng trải, nhưng đôi mắt thì buồn, ánh nhìn ngơ ngác! Thật khó thể đoán anh ta làm nghề gì. Bất giác anh ta quay sang hỏi mình:

- Anh mới ở Việt nam qua?

- Vâng. Chắc anh qua đây lâu rồi? Mình hỏi lại.

- Không, tôi cũng mới qua!

Như nhận ra cái sự nghi ngờ của mình anh ta nói tiếp, tôi từ Vanuatu qua. Thấy mình chưa rõ, anh nói, Vanuatu ở trong nước thường gọi là Tân Đảo ấy.

      - À, ra vậy!

- Ở Việt nam anh ở đâu? Anh ta hỏi tiếp.

- Tôi ở Vũng Tàu.

- Tôi thấy anh nói giọng Bắc!

- À, quê thì ở Hải Dương.

Thấy anh như sững lại, giọng hỏi gấp:"Ở Hải Dương anh ở khu nào?". Mình nói: "Ở thành phố Hải Dương bây giờ, ngay khu Ga". "Ga à? Ga Hải Dương đúng không? Nhà tôi trước cũng ở phố Ga, ngay sát ga Hải Dương đấy"  

Đến lượt mình ngạc nhiên hỏi lại: Tôi ở đó từ bé sao không biết anh nhỉ?

Anh nói, khi ở Tân Đảo về, tôi và gia đình ở đó khoảng hơn ba năm…

- À, thế thì anh có họ hàng với nhà ông Triển?

- Ông Triển là bác ruột tôi, tôi là con ông Triều!

- Thế thì tôi nhớ rồi, anh là Hải em anh Hùng!

- Dạ!

Không có sự vồ vập, ôm hôn thắm thiết của những người quen gặp lại. Trong tôi những thước phim của hơn nửa thế kỷ trước hiện về. Gia đình anh  về ở phố tôi, những người ở vương quốc giàu có, sung sướng về ở với những người cần lao. Phố tôi có ông Xu híp, mắt híp chặt, làm nghề xe ngựa, nhà chỉ có hai cái đèn tuýp (đèn ống bây giờ) tối bật sáng choang, chỉ có thế mà lấy được ba bà vợ, bà nào cũng đẹp. Nhà anh lại có đầy đủ, xe đạp Peugeot,  đài Philips, quạt máy, mọi người đều mặc quần áo đẹp… trời ơi, giấc mơ của giai cấp cần lao. Tôi nhớ anh Hùng ngày đó khoảng hơn chục tuổi, lúc nào áo cũng thắt lơ, đầu rẽ ngôi, nói năng thưa dạ lễ phép, Hải thì quần sọoc đỏ, nhỏ tuổi hơn tụi tôi, nhát lắm chả bao giờ bước ra khỏi cửa nhà. Tụi tôi thường bắt những con gián dọa Hải, mỗi lần như vậy Hải thường hét lên chạy vào trong nhà.

Nhưng bác Triển anh thì hay uống rượu, say rượu ông thường đánh chửi vợ con. Phố thì nhỏ nên mỗi lần như thế cứ náo loạn lên và có một lần rượu say ông không đánh chửi vợ con mà đánh chửi nhau với cái đài (radio), ông mang cái đài Philips (lúc đó giá trị mua cả được một căn nhà) ra trước cửa nhà đập tan, vừa khóc vừa chửi: “Đ.m mày, chỉ vì mày mà bố khổ. Đ.m mày, chỉ vì mày mà gia đình ông tan nát!”.

Không lâu sau vụ đó thì gia đình anh chuyển đi không còn ở phố tôi nữa. Tôi có nghe mẹ tôi kể lại, khi họp ở khu phố người ta nói: Lão Triển là gián điệp của địch cài về nước để phá hoại!

Tôi hỏi: Sau ngày đó gia đình anh chuyển đi đâu?

Anh nói, chuyện dài lắm, mới đầu gia đình tôi chuyển về ga Bắc Giang nơi bố tôi được phân về làm gác ghi, gia đình bác Triển thì về nông trường Mộc Châu. Được vài năm bố tôi bị tai nạn nghỉ việc, cả nhà gần chục miệng ăn mà chả có thu nhập gì, có tí của mang về thì cũng đã bán sạch. May mà có người quen trước làm cùng với bố tôi cho mượn mảnh đất gần ga Gia Lâm, thế là làm tạm cái chòi để có chỗ chui ra chui vào, mở quán nước cho mẹ tôi và chị Nga, cái Hằng bán, bố tôi và tôi thì chữa xe đạp. Anh Hùng học xong phổ thông thì đi bộ đội, về xin được chân bốc xếp ở ga Hàng Cỏ, cũng may không chả biết lấy gì mà sống! Gia đình bác Triển còn cơ cực hơn nhiều, con cái có cái tiếng bố phản động nên chả được học hành gì. Mà anh biết không, bác ấy vừa là trưởng đoàn vừa là người đầu tiên nghe theo Đảng hồi hương đấy.

   
  Cặp mắt buồn ngước lên, ánh nhìn ngơ ngác, nhấp ngụm cafe anh nói tiếp: Mãi cuối những năm 80, người Việt ở Vanuatu yêu cầu dữ quá, cùng những điều trần của các tổ chức quốc tế, chính phủ Cộng hòa Vanuatu đã đồng ý cho tất cả những gia đình hồi hương về Việt nam được quay trở lại Vanuatu, thế là chúng tôi lại khăn gói trở về.

Bác Triển và ông cụ anh giờ ra sao?

Bác Triển và bố tôi mất cả rồi, bác Triển mất trước bố tôi vài năm. Chỉ thương cho ông cụ nhà tôi, khi nhận được giấy báo cho phép trở về Vanuatu khoảng một tuần thì mất. Nhưng thấy cụ còn yêu Tân Đảo lắm, cụ nói, khi cụ chết thì thiêu rồi đem theo tro cốt của cụ về bên này. Thoáng nghĩ, đến vậy ư? Thế thì đây mới là hồi hương? Buồn thật.

Còn anh Hùng?

Anh Hùng mới mất năm kia. Được ba đứa, thằng đầu giờ làm giám đốc nhà in, con thứ hai làm nghề dạy học, thằng thứ ba đang theo học và làm luận án tiến sĩ về xã hội Việt nam thế kỷ hai mươi, ở trường New South Wales - Sydney đây.

Lại nghĩ, thôi thế là  phúc đức ông bà để lại lớn quá rồi. Còn ở lại Việt nam mấy đứa không mắc nghiện hút thì cũng bổ sung vào đội quân cửu vạn ở ga Hàng Cỏ như bố nó!

Định hỏi tiếp, Hải bây giờ ra sao? Nhưng thấy cái cười hiền trên khuôn mặt nhàu nhĩ, cặp mắt buồn với ánh nhìn ngơ ngác của anh, mình nghĩ không nên hỏi thêm nữa./.

                                                Sydney – Vũng Tàu

LỜI ĐIẾU TRONG LỄ TANG NHÀ VĂN BÙI NGỌC TẤN CỦA DỊCH GIẢ DƯƠNG TƯỜNG

ĐBT: Mặc dù biết được bệnh tật của ông, nhưng mình không ngờ lần gặp ông vào tháng 5/2014 tại Vũng Tàu lại là lần cuối cùng. Cầu mong ông thanh thản, bình yên nơi cõi Phật.  

Dương Tường

                                                                                              Thưa…

Tôi được tang quyến tin cậy uỷ thác cho trọng trách đọc lời điếu trong lễ tang này.

Hôm nay, chúng ta tiễn đưa một con người mà sự ra đi không chỉ là một mất mát không gì bù đắp nổi đối với gia đình, người thân và bạn bè, mà còn để lại một trống vắng mênh mông trong địa lý văn học nước nhà. Người mà chúng ta vĩnh biệt hôm nay là công dân Bùi Ngọc Tấn, một người con đáng tự hào của Hải  




Cùng vợ chồng nhà văn Bùi Ngọc Tấn
   và dịch giả Dương Tường (6/2014)

Phòng, hội viên danh dự hội Văn Bút quốc tế, từng đoạt 2 giải Văn chương quốc tế có uy tín.Với tư cách là con người, Bùi Ngọc Tấn đã cống hiến cả tuổi xuân của mình cho cách mạng, mặt khác, cay nghiệt thay, đã trải mọi trầm luân của kiếp nhân sinh, đã uống đến tận cặn ly đắng cuộc đời, đã kiên cường vác cây thập giá của mình chứ không kéo lê nó. Với tư cách là kẻ sĩ, Bùi Ngọc Tấn đã dùng ngòi bút thiên tài, trung thực và từ tâm của mình đóng góp vào văn học nước nhà những tác phẩm để đời, những trang viết làm lay động hàng triệu trái tim độc giả, xứng đáng được xếp vào hàng những tác giả lớn mà cả một thế kỷ cũng chỉ đếm được trên đầu ngón tay.

   

Vâng, Hải Phòng có người con như thế đó.

Hải Phòng từ nay vắng đi một trong những niềm tự hào của mình, mặc dầu nhiều người chưa hiểu điều đó. Lịch sử công minh, sớm muộn, sẽ đặt những nhân cách lớn trở về đúng vị trí và anh linh Bùi Ngọc Tấn sẽ mãi rạng ngời cùng trời xanh biển đẹp Hải Phòng. Bởi trong lòng những người yêu văn học, yêu những giá trị đích thực truyền từ thế hệ này sang thế hệ sau, cái tên Bùi Ngọc Tấn đã trở thành bất tử.

Hôm nay, đi sau linh cữu Bùi Ngọc Tấn, tôi tin rằng cùng với chúng ta bằng xương bằng thịt, còn có cả một dòng sông vô hình hàng triệu độc giả trong và ngoài nước tiễn biệt nhà văn yêu thương. Và rồi đây, ở nơi yên nghỉ cuối cùng của nhà văn, những ngày tới, những tháng tới, những năm tới, sẽ còn những người từ xa tới đặt hoa tưởng niệm, như khách bốn phương khi đến Paris vẫn thường tìm đến nghĩa trang Père-Lachaise đặt một bông hồng lên mộ Hugo, Balzac hay Flaubert…

TÀO LAO TRÊN NHỮNG NẺO ĐƯỜNG (Bài 4)

Đinh Bá Tuấn

Những người hát xẩm

Những năm của thập kỷ sáu mươi và đầu bảy mươi thế kỷ trước, ở các bến xe, ga tàu miền Bắc thường có những nhóm xẩm. Gọi là xẩm nhưng ngoài hát xẩm họ còn hát  ca trù, hát tuồng... Mỗi nhóm thường có ba người, người đàn ông kéo nhị, đàn bà gõ phách, đứa trẻ có nhiệm vụ xin tiền. Nhị và bộ gõ là thứ không thể thiếu khi hát xẩm. Hát thì tùy theo giờ tàu đến và số người đứng xem. Nếu khách ít, gần đến giờ tàu chỉ hát trích đoạn, nếu khách đông lại chưa tới giờ tàu đến thì hát diễn cả bài. Cứ hát hết một đoạn, đứa trẻ cầm nón đi một vòng ai cho tiền thì để vào đó. Trong suy nghĩ của mọi người thời ấy thì người hát xẩm và người ăn mày cũng như nhau.

Họ không được vinh danh là nghệ nhân xẩm như thời nay.

Nhà mình gần ga tàu, nghe xẩm riết rồi cũng thành nghiện xẩm như trẻ con bây giờ nghiện game. Xẩm thì có xẩm béo, xẩm gầy, xẩm Bắc Ninh, xẩm Thái Bình… gọi thế để tiện phân biệt các nhóm xẩm với nhau.

Mình thích nhất là Xẩm béo. Xẩm béo người béo tròn, mắt sáng chả mù lòa gì, thường chỉ hát diễn một mình, vừa nhị, vừa gõ, cái mẹt để cạnh, ai cho tiền thì để vào đó chả một lời xin. Xẩm béo có giọng trời phú, khi Xẩm béo hát những bài như xẩm Trương Chi hay xẩm anh Khóa thì thôi rồi, khách nghe cứ ngây ra, còn khi hát diễn Phạm Công-Cúc Hoa thì như có hàng chục người cùng diễn. Lớp lang, đủ giọng gái trai, người già, con trẻ, sống động vô cùng. 

Xẩm béo theo như lời đồn, trước kia là diễn viên ở một đoàn văn công miền ngược (các tỉnh vùng Tây bắc), giỏi lắm, hát hay lắm, lại đào hoa. Vợ sắp cưới của tay trưởng đoàn văn công chết mê mệt vì Xẩm béo. Chuyện vỡ ra, Xẩm béo bị kỷ luật đuổi khỏi đoàn văn công nên bây giờ về đây hát xẩm. Xẩm béo sống rộng rãi, phóng khoáng, hôm nào được khấm khá một chút, lúc kiểm tiền Xẩm béo cho hết lũ trẻ con phố mình đang vây quanh những đồng 2 xu và 5 xu (năm xu thời đó mua được một que kem). Xẩm béo lại có tài kể chuyện nữa, những khi trời mưa vắng khách, tụi trẻ con phố mình xúm vào góc nhà ga để nghe Xẩm béo kể chuyện Nghìn lẻ một đêm với những Alibaba và 40 tên cướp, Các chuyến đi biển của Sindbad, Aladin và cây đèn thần... cả một thế giới mênh mông huyền bí làm tụi trẻ con phố mình mê mẩn. Tụi trẻ phố mình vì thế quý và khoái Xẩm béo lắm.

Sau năm 1975 không thấy nhóm xẩm nào xuất hiện ở bến xe, ga tàu nữa. Có lẽ dòng nhạc mới với các thiết bị âm thanh hiện đại từ miền Nam tràn ra Bắc nên khách không còn thích nghe xẩm nữa. Hơn nữa cả nước đã thống nhất tiến nhanh, tiến mạnh lên chủ nghĩa xã hội rồi chủ nghĩa cộng sản, của cải tuôn như núi trào, đời sống nhân dân no ấm, hạnh phúc dư thừa nên các xẩm tự giác ngộ không làm cái nghề mà xã hội coi như ăn mày này nữa!

Rồi mình phiêu bạt dọc miền đất nước. Lúc ở miền Trung, khi ở miền Nam lăn lộn với những mưu sinh, nhưng hình ảnh của những Xẩm béo, Xẩm gầy cứ ám ảnh mình. Có những lần ghé xem nhóm “Sơn lâm mãi võ” biểu diễn quảng cáo để bán thuốc cho đỡ nhớ, nhưng chả có cảm xúc gì, ánh lên chỉ là những hình ảnh bạo lực.

Tưởng rằng những dạng như: Xẩm béo, Xẩm gầy, Xẩm Bắc Ninh, Xẩm Thái Bình… mãi mãi chỉ là quá khứ và không còn tồn tại trên trái đất này.

Nhưng rồi như người ta nói: Đời chả biết đâu mà lần. Như số mệnh, mình lại được gặp người hát xẩm bằng xương, bằng thịt bằng giọng xẩm đúng điệu năm xưa, cũng ngồi hát xẩm để mưu sinh, mà lại gặp tít bên kia bán cầu giữa một nước Mỹ văn minh và tự do.

Sáng hôm ở New York tụi mình đi thăm tượng Nữ thần tự do. Bến tàu thủy chở khách đi thăm nằm ngay cạnh công viên. Khi mới bước vào công viên có anh chàng hát dạo người Mexico, thấy khách Việt, chàng vừa tung đàn vừa lắc mông, hát tiếng Việt lơ lớ: Em ời, sau mươi nam cuoc đơi, hai mươi nam đau sung suong khong bao lau… cả đoàn cười ồ vui vẻ. Đi tiếp xuống bến tàu, trên thảm cỏ ngay cạnh bến một người đàn ông Việt mập tròn tay kéo nhị, chân gõ đệm, hát đúng giọng xẩm chuẩn: Anh khóa ơi! em tiễn chân anh ra tận bến tàu, hai tay em đỡ lấy khăn ư diều. Thiếp tiễn chân anh ư ư ... Anh khóa ơi! tay em cầm dầu giọt lệ chảy cùng tú oanh ư ư …

Thật không ngờ! 

Bất giác mình kêu: Xẩm béo.

Giật mình, gần nửa thế kỷ rồi, nếu Xẩm béo còn sống thì bây giờ ông cũng đã qua cái tuổi "xưa nay hiếm" từ lâu.

Cả đoàn lại ồn ào kéo đi, mình cũng đi theo dòng người ồn ào ấy, miệng cười cười mà sao hai mắt cứ cay xè./.

HỌC VĂN ĐỂ LÀM GÌ?

Nguyễn Vạn Phú 

Phải công nhận Bộ Giáo dục & Đào tạo rất tài tình; chỉ bằng một động tác thay đổi cách tuyển sinh đại học là bộ này bắt cả xã hội phải thao thức với câu hỏi muôn đời: Học văn để làm gì?

Với ngành y tế thì câu trả lời dường như có sẵn: Dùng môn văn xét tuyển ngành y?

Lý do được người đứng đầu ngành y tế lý giải rất gọn: “Tôi phải nói thật là môn văn rất cần. Trong quá trình làm việc, nhiều người viết báo cáo mà ngữ pháp sai rất nhiều, chưa nói đến lỗi chính tả. Viết sai thì tư duy cũng sai, nói cũng không tốt được” (Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến).

Bà Tiến nói quá chính xác và đó cũng có thể là lý do để hàng ngàn ngành nghề khác đòi hỏi người dự tuyển cần giỏi văn bởi không chỉ riêng bác sĩ, y tá cần viết đúng ngữ pháp, không sai lỗi chính tả mà hàng ngàn ngành nghề khác cũng cần.

Nói đâu xa, ngay cả Mark Zuckerberg mà có quyền ở Việt Nam, ắt anh ta sẽ yêu cầu người nào muốn tham gia cái mạng Facebook do anh điều hành phải viết sạch nước cản, diễn đạt rõ ràng, không viết lung tung như gã ngọng. Nói cho cùng anh chàng Mark này đang làm tờ báo khổng lồ trong đó mọi người dùng là kẻ viết bài liên tục cho anh ta, còn nhân viên của Facebook chỉ việc lo bán quảng cáo kiếm tiền. Viết bài cho Mark mà sai ngữ pháp, sai chính tả, ai mà chịu.

Nhưng, khoan đã! Những kỹ năng nói ở trên là kỹ năng ngôn ngữ, tức là môn tiếng Việt chứ đâu phải môn Văn?

Môn Văn nó phức tạp hơn nhiều. Ví dụ nhà văn  William Faulkner nổi tiếng (Giải Nobel Văn chương năm  1949) chuyên viết những câu văn đọc muốn bể cái đầu, dài như cọng rau muống, câu dài nhất ông này từng viết trong cuốn Absalom, Absalom! dài đến 1.288 chữ. Thế mà khi lên nhận giải Nobel ông nói như thế này về sứ mệnh nhà văn và qua đó gián tiếp nói về vai trò của văn học: “Tiếng nói của nhà thơ không chỉ để ghi lại câu chuyện con người, nó còn là cột chống, trụ đỡ để giúp con người trụ lại và vượt qua”.

Bởi vậy, không có gì ngạc nhiên khi nhiều người đồng tình là cần dùng môn văn để tuyển bác sĩ tương lai, không phải vì chuyện chính tả mà cao sang hơn, là mong muốn người bác sĩ giỏi văn sẽ không chơi ép bệnh nhân, kê thuốc không vì chữa bệnh mà vì tỷ lệ hoa hồng. Mong muốn của họ là văn sẽ giúp hình thành nhân cách con người, kể cả lòng tự trọng, nói chung là cái người ta thường gọi là y đức.

Nhưng, hượm đã! Cái đó là chuyện đạo đức, hiện được giao cho các môn như giáo dục công dân chứ đâu phải môn văn? Còn nếu môn giáo dục công dân đi dạy các chuyện xa vời như “phủ định siêu hình”, “phủ định biện chứng”… đó là chuyện của môn này, không bàn ở đây.

Nhà phê bình Dana Stevens viết trên tờ New York Times để lý giải người ta cần văn chương làm gì. Cô viết: “Văn chương là kẻ sinh đôi thất lạc từ lâu của cuộc đời, là kẻ đóng thế xấu xa, là tấm lót mượt như nhung, là hồn ma than khóc của cuộc đời”. Ý cô muốn nói văn chương ghi lại tất cả những gì còn lại từ cuộc đối thoại của mọi nhân chứng cuộc đời, giữa những người đang còn sống và mọi kẻ quá vãng về đam mê, thương yêu, thù hận, giận dữ, nỗi buồn, niềm vui… Còn có ai dạy cho ta biết về những điều đó ngoài văn chương. 

Chính ở đây mà chúng ta mới hiểu vì sao những nhà khoa học, những nhà toán học, kể cả những bác sĩ tài ba, hầu như tất cả đều đam mê văn chương, rành rẽ về văn chương – và chính ở đây mới tồn tại niềm hy vọng những người bác sĩ tương lai, nếu từng học được lòng trắc ẩn, sự cảm thông, lòng tự trọng, sự phù du của đồng tiền mới tự miễn dịch chống lại mọi lề thói xấu xa đang bao bọc lấy anh ta. 

Điều đáng buồn, môn Văn ở nhà trường hiện nay chưa làm được ngay cả mức độ thấp là trao cho người học kỹ năng ngôn ngữ để đọc thông viết thạo tiếng mẹ đẻ. Ở mức độ rung lên từng sợi dây cảm xúc của học trò để những cái như lòng cam đảm, đam mê, hoài bão, nói chung là mọi xúc cảm cần thiết để làm người trọn vẹn thì môn Văn đang bế tắc, đang giết lần giết mòn những rung cảm còn sót lại ở học sinh vì sự khô cứng, khuôn mẫu và gò ép. 

Vậy, phải chăng đừng hỏi “Học văn để làm gì?” – hãy hỏi “Học văn thế nào”, mới chính là câu hỏi đúng.

TÀO LAO TRÊN NHỮNG NẺO ĐƯỜNG (Bài 3)

Đinh Bá Tuấn

Một ngày sát gái!

Đến Nam Phi lần này là dự hội nghị về bất động sản, nhưng mục đích chính là đi xem bóng đá trận bán kết World Cup. Vé bạn đã mua sẵn từ năm trước, giá vé chính thức là 600 USD, nhưng trước trận đấu một ngày xem trên mạng vé chợ đen lên đến trên 5000 USD. Thực lòng với dạng tay chơi nửa mùa như mình con số trên cũng có sức quyến rũ. Thoáng nghĩ… giá như… xem tivi cũng tốt! Nhưng mà vé của bạn đãi, bạn lại cùng đi xem với mình, thế là không nghĩ vớ vẩn được, tay chơi nửa mùa lại trở về phong thái hiên ngang vốn sẵn dáng người.

Ngày diễn ra trận đấu, buổi sáng dậy mình thấy cả khu Resort nhốn nháo, tưởng có chuyện gì, nhìn ra thì thấy chiếc Limousine đến đón tụi mình. Thằng lái xe mặc vét đen, kính đen, giày đen bóng lộn, mặt ngầu như mật vụ Mỹ. Các em phục vụ ở Resort ào ra bên xe chụp ảnh. Ở Mỹ loại xe này đỗ đầy trước các khách sạn nhưng ở Nam Phi đây là của độc, bước lên xe này chỉ có các đại gia và tay chơi thượng hạng. Thoáng cái thấy mình cứ như bước sang đẳng cấp khác. Có em Reception xinh như mộng, mấy lần mình ỡm ờ thả lời ong bướm nhưng chả ăn thua gì. Em cứ ngây ra, chả rõ em giả vờ không muốn bắt chuyện hay là tiếng Anh của mình chuẩn quá em nghe không được! Thấy em lấp ló ở cửa nhìn ra, chớp ngay cơ hội mình mời chụp ảnh chung. Không những chả từ chối, em còn cười tươi như hoa, ghé sát vào mình, mùi nước hoa bây giờ nghĩ lại vẫn còn thơm! Lại ân cần: anh phải mang thêm áo nhé, đêm về lạnh lắm, vừa nói vừa kéo khóa áo của mình lên, môi suýt chạm nhau. Sướng rêm!

Các “đại gia” bước lên xe, thằng thì áo gió, thằng thì áo mút, lôm nhôm, luộm thuộm, lộ ngay chân tướng của giai cấp  cần lao tập tành ăn chơi.

  

Nói về sân vận động, đúng là tụi tư bản giãy chết, chúng nghĩ sắp tới ngày tận thế nên làm cái gì cũng mang tính hưởng thụ cao. Trước trận đấu nửa giờ  khán đài trên sân vắng ngắt, mình cũng ngồi nhâm nhi café ở dưới sảnh chờ. Chỉ vài phút, sau khi hai đội ra sân khởi động khán đài trên sân đã kín mít, mà chả phải chen chúc gì. Nhớ lại những ngày xưa xem bóng đá ở sân Hải Dương, trời nắng đổ lửa, sân vận động như cái chảo rang, vậy mà đá lúc ba giờ chiều thì  một giờ đã phải vào ngồi, vạn người trên sân mà có mỗi nhà xí bé tẹo, có buồn tiểu cũng chả dám đi.

Trận bán kết mà mình xem là giữa Hà Lan và Urugoay, tụi mình ngồi ngay khu của cổ động viên Hà Lan. Chả biết hôm ấy là ngày gì mà đi đâu cũng có gái ở bên. Ngồi hàng trước tụi mình là mấy em sồn sồn cả Âu cả Á, hò hét  dữ, thi thoảng quay lại đập loạn xạ, xong lại sorry, sorry. Khi thằng Robben ghi bàn vào lưới đội Urugoay mình cũng đứng lên hét mừng, chả rõ vô tình hay cố ý một em quay lại đập thẳng vào thằng chim của mình. Em sorry, sorry, còn mình thì đau điếng. 

Nửa đêm mới về tới nơi nghỉ, trời lạnh gần 0 độ C, đi qua quầy tiếp tân thấy em đẹp như mộng vẫn đứng đó. Mình hỏi, trực thông à? Em nói phải chờ tụi mình về xong mới bàn giao. Lại cặn kẽ, nói sếp giao hay ý em vậy. Em cười: cả hai. Cảm động quá, nghĩ cũng như ở Việt nam thôi, mình rút ví lấy tờ 50USD đưa cho em, nói cầm để mai uống café. Thấy em  sua tay, không được, không được, mình cứ để đấy rồi về phòng nghỉ.

Ở lại Nam Phi thêm một ngày nữa, nhưng cũng đi chơi suốt và không gặp lại được em. Sáng hôm trả phòng ra sân bay qua quầy tiếp tân trả chìa khóa. Trực tiếp tân là cậu thanh niên da đen, đưa cho mình phong thư nói, cô Kitty gửi ông.

Thư (mình tạm dịch): Mr TUAN thân!  Em có việc gia đình không đến tiễn các anh được. Chúc anh và cả đoàn thượng lộ bình an. Tạm biệt anh. (Kitty) 

Cuối thư là ba chữ tiếng Việt không dấu: HEN GAP LAI.

Cả tờ 50 đô nữa!

Lá thư ấy và tờ 50 đô mình vẫn giữ như giữ một kỷ niệm đẹp./.

TÀO LAO TRÊN NHỮNG NẺO ĐƯỜNG (Bài 2)

Đinh Bá Tuấn

 Bài học ở Cape Town

Đến Cape Town (Nam Phi), bữa ăn đầu tiên là ở nhà hàng Sài gòn. Nhà hàng nằm ở đường gì mình cũng chả nhớ tên. Chỉ nhớ đường nhỏ, dốc và ít cây, nhìn thẳng ra Núi Bàn. Gần cuối đường có hai nhà hàng, một bên là nhà hàng Việt mang tên Sài gòn, một bên là nhà hàng Thái. Chữ Thái loằng ngoằng nên không rõ tên nhà hàng là gì. Khi xe đỗ trước nhà hàng Sài gòn các bạn Thái mới nói: Hôm nay ăn món Việt, Tuấn nhé? Đến nước này thì cười mà Ok thôi. Sự chu đáo của các bạn Thái thì mình đã rõ, nhưng xử tế nhị như thế này làm mình phải nghĩ quá. Với tỷ lệ áp đảo (4Thái, 2Việt), mà lại hai thằng Việt ất ơ, chả phải quan chức cần cầu cạnh gì, bạn “nhường”  quá mình cũng ngại.

Sự đoàng hoàng, tự tin và tế nhị trong giao tiếp của các bạn làm mình bật ra sự so sánh. Liệu có mấy quan chức Việt có đủ độ tự tin, tinh tế thế này? Mình cũng đã đi cùng với nhiều loại quan chức, nhiều cấp quan chức Việt, đi trong nước cũng có, đi ngoài nước cũng có, nhưng thật lòng mà nói: Chán lắm. Ông thì tự ti rúm ró, ông thì ba hoa kệch cỡm. Lại có ông “kiêu” đến nỗi, nghĩ ta đây đang ở trung tâm tinh hoa thời đại, sang ban phát tinh hoa ấy cho bọn tư bản giãy chết. Ăn bún bò ở Las Vegas mà ông đòi nhà hàng phải tìm cho ông mắm tôm, hoa chuối thái. Nhà hàng nói không có, ông oang oang, văng nước miếng sang mấy bàn bên cạnh, thế này thì ở Mỹ làm đéo gì? (Vậy mà, vì thể hiện được “lập trường” sau chuyến đi ấy ông từ phó sở lên trưởng sở đấy). Nghĩ ngay cái vụ này thôi, nếu anh ba, anh tư nhà mình mà trưởng đoàn, sau mấy ngày vạ vật toàn cơm tàu, cơm tây, nay đứng trước  một bên là nhà hàng Thái, một bên là nhà hàng Việt, trong đầu nghĩ ngay đến lẩu mắm, phở bò, chắc quên cha thằng ngồi bên cạnh là người nước nào!!!?

Chủ nhà hàng Sài gòn, tên Mỹ quê ở dưới miệt Cần Thơ. Theo như Mỹ nói, cả Cape Town chỉ có nhà hàng của em là nhà hàng Việt duy nhất. Các anh chị trong sứ quán, các du học sinh Việt nam thường ra đây ăn uống, họp mặt. Mình hỏi: Mỹ qua đây được lâu chưa? Dạ, em mới qua được mấy năm, trước em ở Đức. Mình lại hỏi: Mở nhà hàng to như thế này, vốn lớn nhỉ? Dạ, em chỉ có một nửa còn một nửa của bạn người Đức kia. Vừa nói, Mỹ vừa chỉ một anh tây cao lớn đang dọn tô chén bàn bên cạnh. Chả ai vô duyên như mình, tự nhiên bật ra, chả ra câu hỏi, chả ra câu cảm thán: Ủa, chung vốn với cả người Đức à!!!? Thoáng thấy Mỹ hơi sững lại, nhưng vẫn nhẹ nhàng: Có sao đâu anh.

Lúc về nghĩ lại, mình tưởng như tự nhiên thốt ra những câu đó, nhưng thật ra đó là những ý nghĩ tự ti, sợ cái lạ, sợ những gì nằm ngoài những thứ được định sẵn, những cái đó nó lẩn vào máu mình, ngầm chảy trong huyết mạch của mình và khi có cơ hội là tự bật ra mà thôi.  Xét theo nghĩa ấy mình cũng chẳng thoát ra được những vớ vẩn, nhỏ như con thỏ của tư tưởng Việt./.

Văn hóa "Giả Vờ" ở Việt Nam

Nhan Chinh

 

Sống trong một đất nước lúc nào cũng lo sợ bị "Ăn Cắp" và phải cố tập cho mình tính "Giả Vờ"... thật là "Đau Đầu", "Nhức Óc" !!. Bài viết phiếm luận nầy rất hay vì nói lên đầy đủ những tệ trạng của một xã hội KHÔNG CÒN NHÂN TÍNH CON NGƯỜI.

Tôi không bênh vực những Tiếp viên Hàng không bằng lý do ngô nghê là họ phải đút lót để đựơc có việc làm trong Air VN, nên họ phải buôn lậu chuyển hàng ăn cắp để gỡ vốn chứ ! Mà tôi thực sự thương hại họ, vì " Quít trồng Giang Nam thì ngọt, trồng Giang Bắc lại chua !"

Ngay khi chào đời, họ đã bị sinh ra trong một bệnh viện "ăn cắp": Bác sĩ, Y tá "ăn cắp" phong bì của bệnh nhân, "ăn cắp" thuốc tiêm chủng ngừa bằng cách chia phân lượng thuốc tiêm ra nhiều phần, không đủ tiêu chuẩn, "ăn cắp" thủy tinh thể nhân tạo của Mỹ, rồi thay thế bằng sản phẩm Ấn Độ để "ăn cắp" giá tiền sai biệt.

Khi lớn lên, họ lại đi học trong những trường học "ăn cắp": Giáo sư "ăn cắp" công trình trí tuệ của người khác, học sinh, Sinh viên "ăn cắp" bảng điểm, "ăn cắp" bằng cấp dỏm bằng phong bì.

Khi bắt đầu bước vào xã hội, bước đầu tiên, họ đã bị Lãnh đạo "ăn cắp" tiền đút lót để được có việc làm, nên họ phải tiến vào quỹ đạo ăn cắp, họ ăn cắp dự án, ...

Vì vậy , khi tôi nhìn thấy những cô Ca sĩ, Hoa hậu, Người mẫu, vênh váo khoe khoang quần áo, túi xách, giầy dép hàng hiệu, xe "khủng", nhà "khủng", tôi thương hại họ quá, họ cũng bị "ăn cắp" trinh tiết, bị "ăn cắp" phẩm giá, anh ạ ! Tôi có con gái, và con gái tôi may mắn, được giáo dục tại trường học phân biệt điều phải, điều trái, được tôn trọng nhân phẩm.

Khi về Việt Nam, nhiều lần, xe người bạn chở tôi đi, bị công an thổi còi, rồi công an vòi vĩnh, xòe tay cầm tiền hối lộ. Tôi rơi nước mắt, họ còn nhỏ tuổi hơn con trai tôi. Con trai tôi có công ăn việc làm, nuôi con cái bằng chính sức lao động của mình, dạy con, làm gương cho con bằng chính nhân cách của mình . Những người công an trẻ đó cũng bị "ăn cắp" lương tâm, phải không anh?. Khi những người công an, đánh người, giết người, họ được bố thí trả công bằng vài bữa ăn nhậu, chút đồng tiền rơi rớt.

Khi những phóng viên, bẻ cong ngòi bút, viết xuống những điều trái với lương tâm, sự thật để được bố thí trả công bằng những nấc thang chức vị, những đồng lương tanh tưởi, nhà văn Vũ Hạnh đã gọi đó là "Bút Máu" đấy anh ơi !

Khi những quan tòa, đổi trắng thay đen, cầm cán cân công lý có chứa thủy ngân như trong truyện cổ Việt Nam, họ cũng bị "ăn cắp" nhân tính mất rồi !

Trong xã hội, toàn là "ăn cắp", vậy thì kẻ cắp là ai? Ai cũng biết, nhưng giả vờ không biết, Vì Văn hóa "giả vờ" là đồng lõa cho xã hội ăn cắp.

Công chúa mặc áo đầm hồng, ưỡn ẹo trên đôi giày cao gót hồng, đi thị sát công trường xây dựng, theo sau là một đoàn Chuyên viên già tuổi tác, thâm niên công vụ, nhưng ai nấy vui vẻ, hớn hở, giả vờ Công chúa là một Chủ tịch tài năng thiên phú, không cần đi học, không cần kinh nghiệm gì cả . Y như tên nhóc Bắc Hàn mặt búng ra sửa Ủn Ỉn, và đoàn tùy tùng Tướng già của thằng con nít đó vậy ...

Toàn đảng đều "giả vờ" tin rằng các Hoàng tử, Công chúa đều là thiên tài không đợi tuổi, mặt trẻ ranh mà nhảy lên ngồi trên đầu các nhà cách mạng lão thành, và ai nấy đều "giả vờ" tán tụng khen thơm như múi mít !. Thượng bất chính, hạ tắc loạn:

  

Tôi buồn lắm, có đôi khi quá tuyệt vọng, tôi tự hỏi, mình có nên quên mình là người Việt Nam như con đà điểu vùi đầu trong cát, như quả chuối ngoài vàng, trong trắng, vì tôi yêu nước Mỹ quá rồi. Nước Mỹ chưa, và có lẽ không bao giờ hoàn hảo, nhưng ở đây, ít nhất không ai có thể "ăn cắp" lương tâm, phẩm giá, và nhân tính của tôi. Tôi được sống như một "CON NGƯỜI" không phải chỉ "giả vờ " "làm người" đang sống đâu .....